21به تبريز و به شهرهايى كه در ساحل درياچه اروميه 1 بودند، مى‌رسيد. از همين راه جاده‌اى به اردبيل و آبادى‌هاى كنار رود ارس منتهى مى‌شد.
از همدان راهى بود به طرف جنوب شرقى كه به اصفهان و كاشان مى‌رفت. همچنين از رى راهى به سمت شمال باخترى مى‌رفت كه به زنجان مى‌رسيد كه منزل‌هاى آن معين شده بود و از آنجا به اردبيل منتهى مى‌گرديد. 2 اين راه، از زبان جغرافى‌نويسان، اين‌گونه بيان شده است: از كرمانشاه و از كنگاور و از همدان راه‌هايى، از سمت راست آن جدا شده به جنوب خاورى امتداد يافته، به نهاوند و نيز از همدان از طريق بروجرد به كرج ابودلف مى‌رفت و به اصفهان منتهى مى‌شد. «حمدالله مستوفى» منزلگاه‌هايى را كه از كنگاور به نهاوند و از آنجا به اصفهان مى‌رفته، ذكر مى‌كند. 3 درحالى‌كه «مقدسى» مى‌گويد: راه مزبور از كرج مستقيماً به رى مى‌رود و از آوه و ورامين مى‌گذرد. 4 راه كاروان فعلى اصفهان به تهران كه (از رى عبور مى كند) از كاشان و قم مى‌گذشت. اما در اوايل قرون وسطى، راه كاروان، رو به طرف مشرق متمايل‌تر و به كناره كوير نزديك‌تر بود و از سمت چپ آن راه، راه‌هاى ديگرى به طرف باختر منشعب مى‌شد كه به كاشان و قم مى رفت. «حمدالله مستوفى» مى‌گويد: اين راه پس از آنكه از كاشان و قم عبور كرد، به چپ منحرف شده به آوه و ساوه مى‌رسد و از آنجا به سلطانيه