42
تصوير شماره4: عكسى هوايى از شهر نجف كه حصاركشى شده است. تاريخ گرفته شدن اين عكس به سال 1918 ميلادى برمى‌گردد.
انگليسى‌ها از طارات (حلقه) اخير (ابى جدعان) به هنگام محاصره شهر نجف، در سال 1336ه .ق/ 1918م، استفاده كردند؛ به‌گونه‌اى كه محاصره آنان از ديوارها و حفره‌هاى آن تا حلقه ابى جدعان امتداد داشت.
ظاهراً اين درياچه در امتداد درياچه‌هايى بوده است كه از آنجا به‌سمت ابى‌صخير 1، مشخاب 2و شنافيه 3 امتداد داشته است؛ همان‌گونه كه شيخ ساعدى به اين مسئله اشاره كرده است. سپس به ساير درياچه‌هاى ديگر متصل مى‌شده تا اينكه به خليج فارس برسد. در گذشته، اين درياچه به مسيل‌هاى وسيعى متصل مى‌شده كه از «واسط» تا «بصره» امتداد داشته است. در صفحات بعدى اشاره خواهيم كرد كه چگونه «عمران بن شاهين» و فرزندانش نزديك هفت دهه بر آنجا حكومت كردند.
«مسعودى»، در كتاب «مروج‌الذهب» مى‌نويسد: