283رسيده است»؛ چراكه آن كسى كه در اين تاريخ به شهادت رسيده است، يحيى بن حسين، ملقب به ذي الدمعة است كه شهادت ايشان(ع) سر و صداى زيادى به وجود آورد و شاعران زيادى در رثاى او شعر سرودند؛ مانند «ابن رومى» كه قصيده طولانى براى او سروده. 1 همچنين ابن اثير، در «الكامل فى التاريخ»، به قتل رسيدن و قيامش در كوفه را در زمان المستعين ذكر كرده است. 2
او هيچ ارتباطى با قبر يا ضريح اميرمؤمنان(ع) ندارد. اما بناى عمر بن يحيى دوم، در دهه چهارم هجرى، يعنى پس از گذشت نيم قرن يا بيشتر از بناى محمد بن زيد داعى و بعد از بناى ابوالهيجاء، ساخته شده است؛ همان‌گونه كه بدان اشاره شد. بناى عمر بن يحيى، قبل از بناى محمد بن زيد، ابوالهيجاء، نبوده است؛ همچنان‌كه دكتر حسن حكيم و خانم دكتر سعاد ماهر، اين مطلب را ذكر كرده‌اند.
شيخ محمدحسين حرزالدين، در كتاب «تاريخ النجف الاشرف»، اعتراف كرده است كه اين بنا به سال 338 هجرى برمى‌گردد. همچنين مى‌گويد:
خداوند سيد ابوعلى، عمر بن يحيى را با دو فضيلت، متمايز گردانيده است: يكى فضيلت بناى گنبد جدش اميرمؤمنان على(ع) و ديگرى (فضيلت برگرداندن حجرالاسود، به مكان خودش؛ به‌گونه‌اى كه بين خليفه عباسى، المطيع لدين الله و قرمطى‌ها وساطت كرد، تا اينكه به خواسته او درباره بازگرداندن حجرالاسود، پاسخ دادند. سپس حجرالاسود را به كوفه آوردند و آن را به ستون هفتم از ستون‌هاى مسجد جامع آنجا، آويزان كردند؛ قبل از آنكه آن را به بيت‌الله الحرام بازگردانند. اين نكته براى تأييد روايت اميرمؤمنان(ع) مى‌باشد كه ايشان(ع) روزى در كوفه فرمود: «لابدّ ان يسلب الحجر الاسود ويعلق في هذه السارية»؛ «حتماً حجرالاسود غارت خواهد