36

3. تقيه از جهت تقيه شوندگان

تقسيمات تقيه از جهت شخص يا اشخاصى كه بايد از آنها تقيه كرد، بدين قرار است:

الف) تقيه از كفار

موارد اين نوع تقيه را مى‌توانيم در تقيه مؤمن آل فرعون ¹ و تقيه عمار ياسر ² ببينيم. همچنين آيه تقيه ³ در همين مورد نازل شده است؛ بنابراين اصل تشريع تقيه براى تقيه از كفار و مشركان بوده است.

ب) تقيه از مسلمانان

يك- تقيه از غير هم مسلكان

از آنجا كه معمولاً اقليت شيعى در ميان اكثريت اهل سنت قرار داشتند، موارد اين نوع تقيه بيشتر به تقيه از عامه بوده است. گرچه مى‌تواند فراتر باشد و تقيه از شيعيان غير اثناعشرى، مانند زيديه، فطحيه يا اسماعيليه را نيز شامل شود.

دو - تقيه از هم مسلكان

تقيه از هم مسلكان مى‌تواند در زمينه تقيه از سلاطين يا عموم مردم شيعه باشد ⁴ و يكى از عوامل آن را مى‌توان عدم رعايت اصل «كتمان» از سوى ياران ائمه(عليهم السلام) دانست؛