29اين اصطلاح برگرفته از روايات اهل بيت(عليهم السلام) است، كه ائمه(عليهم السلام) و اصحاب آنان اين تعبير را در مورد غير شيعه به‌كار برده‌اند. ¹

بنابراين مراد ما در اين نوشتار، مسلمانان غير هم‌سو با شيعه در احكام فقهى است؛ خواه از مذاهب مشهور اهل سنت مثل شافعى، مالكى، حنفى و حنبلى باشد، خواه از فرقه‌هاى نوظهور مثل وهابيت كه امروزه با حكومت آل سعود بر حرمين شريفين سيطره و سلطه دارند.

گفتار چهارم: بررسى مفهوم لغوى و اصطلاحى «حج»

مفهوم لغوى

واژه «حج»، كه گاهى به كسر «حاء» و اسم مصدر و گاهى به فتح «حاء» و مصدر استعمال شده است، ² در برخى كتب، به «قصد» و «توجه به چيزى» داشتن، معنا گرديده است؛ ³ به گونه‌اى كه حاضر به ترك و دورى از آن نباشد و نقطه مقابل آن «نَبْذْ» به معناى «بى‌اعتنايى» و «كنار گذاشتن چيزى» است؛ ⁴ چنان‌كه گفته شده: «أَصْلُ النَّبْذِ طَرْحُ مَا لا يُعْتَدُّ بِه» ⁵؛ «نبذ در اصل، به معناى دور افكندن چيزى است كه به آن اعتنا نمى‌شود».

در اين راستا مى‌توان به كلام امام صادق(ع) در يكى از فرازهاى حديث عقل و جهل، اشاره نمود كه فرمودند:

«وَ الْحَجُّ وَ ضِدَّهُ نَبْذَ الْمِيثَاق» ⁶؛ «حج [از جنود عقل] و ضدش نقض عهد [از جنود جهل] است».