متن کتاب حکم حکومتی در حج - جلد 1 - صفحه 22

(13 تا 212)

مفهوم اصطلاحى

اصطلاح «حكم» با كاربردهاى متعدد و به تبع در تعريف‌هاى گوناگون تبيين گرديده است. ¹

شهيد اول مى‌نويسد: «حكم شرعى عبارت است از خطاب شارع كه مربوط به كارهاى مكلفان مى‌شود، به گونه اقتضا يا تخيير. برخى كلمه «وضع» را نيز اضافه كرده‌اند» ² و از محقق نايينى در تعريف حكم چنين نقل گرديده است: «حكم شرعى عبارت است از آنچه در مورد عمل مكلفان به گونه اقتضا (وجوب، حرمت، كراهت و استحباب) يا تخيير (اباحه) جعل شده است». ³

محقق خويى در تعريف حكم آورده است: «حكم عبارت است از اراده و كراهت مولى». ⁴

شهيد صدر پس از نقد تعريف شهيد اول و فاضل مقداد مبنى بر اينكه خطاب شرعى حكم نيست، بلكه كاشف از آن است، مى‌نويسد: «حكم شرعى، تشريعى است كه از طرف خدا براى منظم ساختن زندگى انسان صادر شده است». ⁵

اقسام حكم

به جهت تبيين مراد و مفهوم حكم در اين نوشتار، به برخى از اقسام حكم در زوايا و نگاه‌هاى مختلف اشاره مى‌شود:

1) . براى اطلاع بيشتر ر.ك: القواعد و الفوائد، ج1، ص39؛ نضد القواعد الفقهيه، ص9؛ منية الطالب فى حاشية المكاسب، ج 1، ص41؛ مصباح الاصول، ج2، ص77.

2) . القواعد و الفوائد، ج1، ص39؛ فاضل مقداد همين تعريف را با افزودن «أو الوضع» پسنديده است؛ نضد القواعد الفقهيه، ص9.

3) . منية الطالب فى حاشية المكاسب، ج 1، ص41.

4) . مصباح الاصول، ج 2، ص77.

5) . دروس فى علم الاصول، ج1، ص53 و ج2، ص12.

مشخصات کتاب

حکم حکومتی در حججلد:1نویسنده:درگاهی، مهدینویسنده:عندلیبی، رضا:پژوهشكده حج و ز يارتناشر:مشعرمحل نشر:تهران - ایرانسال نشر:1393

دریافت فایل ارجاع:

BibTex | Endnote

سایر جلدهای کتاب:

جلد 1