20- شيوه استدلال اهل‌سنت به آيات قرآن در اثبات خلافت و برترى خليفه اول و ديگر خلفا چگونه است؟
- چه نقدهايى به نحوه استدلال‌هاى اهل‌سنت وارد است؟
2. هدف و ضرورت
خلافت و جانشينى پيامبر خدا(ص)، در واقع استمرار راه ايشان، ترسيم‌كننده شيوه اداره جامعه مسلمانان و تبيين‌كننده مجملات كتاب و سنت به دست جانشين ايشان و معيار و مستند ديگر مسلمانان در دوره‌هاى بعدى است.
همان‌گونه كه مشاهده مى‌كنيم، برخى از مسلمانان، براى گفتار و رفتار صحابه و تابعين، ارزش و اعتبار ويژه‌اى قائل‌اند و آن را هم‌رديف سنت پيامبر خدا(ص) به‌شمار مى‌آورند. بنابراين تعيين مصداق راستين خليفه پيامبر اسلام(ص)، از اهميت بسزايى برخوردار است.
از ديگر سو، ديدگاه كسانى كه كوشيده‌اند براى رخدادهاى پس از درگذشت پيامبر(ص)، مستنداتى پذيرفتنى ارائه دهند، محل تأمل و نقد جدى است. بر اين اساس موضوع اين پژوهش، نقد مبانى و مستندات قرآنى مفسران اهل‌سنت، به‌ويژه فخر رازى بوده و هدف آن اثبات ضعف اين مبانى و دلايل و بيان نقدهايى است كه به شيوه استدلال آنها به آيات قرآن، براى اثبات خلافت ابوبكر و ديگر خلفا وارد است. بيان اين نكته ضرورى است كه اهل‌سنت به برخى از اين دلايل و آيات(مانند آيه غار و آيه الاتقى)، فقط براى خليفه اول و به برخى ديگر نيز (مانند آيه مخلفين و آيه استخلاف) براى هر سه خليفه استناد كرده‌اند.
3. پيشينه تحقيق
با توجه به اهميت موضوع خلافت، از صدر اسلام تاكنون، كتاب‌هاى زيادى در اين رابطه نگاشته شده و هر يك از فرقه‌ها، براى اثبات ديدگاه خود، كتابى مستقل تأليف كرده‌اند. اولين كتابى كه عليه افكار شيعه در مسئله خلافت و امامت در تاريخ ثبت شده