26شده و داراى موقعيتى به شكل مثلث است كه امروزه كشور يمن در آن واقع است. در اين قسمت، دولت‌هاى مَعينيان، قَتَبان، سَبٰا ¹ ، حَضْرَمَوتْ، حِمْيَريان و حَبَشيان ² يكى پس از ديگرى به حكومت رسيده‌اند و آخرين دولت آن مقارن ظهور اسلام، دست نشاندۀ دولت ساسانى ايران بودند كه نخستين حاكم آن وهرز ديلمى و آخرين آن بازان است. با نامه‌اى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله براى بازان نوشت، وى و ايرانيان ساكن در اين منطقه، همه مسلمان شدند. آنان نقش بسزايى در دفع فتنۀ اسود عَنْسى - پيامبر دروغين - داشتند.

2 . عربستان صخره‌اى ³

بر اساس نظر بطلميوس، اين قسمت، از شبه جزيرۀ سينا و دامنۀ متصل به آن؛ يعنى از فلسطين تا اردن بوده است. از حكومت‌هاى اين سرزمين مى‌توان به نبطيان اشاره كرد كه پايتخت آنان «بِطرا» يا «پترا» بوده و بعدها «پٰالْميرا» يا «تَدْمُر» رونق يافت و جاى آن را گرفت. چون كاخ‌ها و خانه‌هاى مردم اين منطقه در دل كوه حفارى شده، آن را «عربستان صخره‌اى» ناميده‌اند. شايان يادآورى است، در قرن نهم قبل از ميلاد، حدّ شمالى آن، تا دمشق مى‌رسيده است. ⁴ امروزه شهر پترا از شهرهاى توريستى كشور اردن است كه همۀ شهر با قصرها، منازل، معابد، ورزشگاه و قبور در داخل كوه حفارى شده و در قرآن كريم هم از آن ياد شده است. وَ كٰانُوا يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبٰالِ بُيُوتاً آمِنِينَ. ⁵

3 . عربستان صحرايى ⁶

عربستان صحرايى، بيابان‌هاى وسيع حدّ فاصل ميان عراق و شام؛ يعنى همان