24 علاقهمند مىشود... اگر انسان خود را در فضاهاى خاطرهآميز قرار دهد و در شعاع يك پرتو قرار بگيرد، چه بسا كه حرارت معنا، وجود يخزده زائر را گرم كند و فروغ ديدار، خانه دل را روشن سازد و ديده اهل نظر، مس وجودش را كيميا كند. 1
به تعبير «استاد محمدرضا حكيمى»:
از حقيقتهايى كه در انعقاد شخصيت انسان و ساختن آن، سخت مؤثر است، توجه انسان است به نمونههاى والاى فكر و اعتقاد و اقدام و عظمت و حماسه و جهاد. اگر اين نمونههاى والا در ميان زندگان باشند، چه بهتر؛ ولى انسان، بهگونهاى ويژه به اشخاص تاريخى و گذشتگان اعتقاد دارد و كمالات و عظمتهاى آنان را تا سر حد اساطير تقديس مىكند و بزرگ مىدارد. بنابراين بشر بهطور فطرى، از توجه به آثار باقيمانده، ابزار كار، محل سكونت و قبور بزرگان تاريخ و تأمل در احوالات آنان چيزها مىآموزد و به عظمتها مىرسد.
در دين اسلام، به صورت خاصى از اين واقعيت بشرى بهرهبردارى شده است و براى ديدار و زيارت قبور پيشوايان و فداكاران بزرگ، آداب و زياراتى رسيده است كه رعايت آن آداب و خواندن آن زيارتها و توجه به مضامين آنها و تأمل در آنها مىتواند به صورتى شگفتانگيز، شخصيتساز و حماسهگستر باشد.
و اين موضوع، چنانكه معلوم است، اختصاص به شيعه ندارد. علماى بزرگ اهلسنت درباره زيارت پيامبر اكرم و آداب آن و زيارت قبور بزرگان اهلسنت از قبيل ابوبكر و عمر و ابوحنيفه.... دهها كتاب و رساله نوشتهاند. فلاسفه نيز به اين واقعيت توجه كردهاند؛ از جمله ابنسينا كه شرحى مفصل