35پيشوايان نالايق به انگيزه حفظ بقاى جامعه پيروى و پشتيبانى كرد. البته چنان‌كه انسان در وضع اضطرار تنها به اندازه نجات از مرگ مى‌تواند از گوشت ميته استفاده كند و مجاز نيست تا حد سير شدن از آن بخورد، بلكه بايد در فكر فراهم كردن غذاى پاك و گوشت مذكى و... باشد، درباره حكومت نيز تا حد حفظ حيات جامعه مى‌توان از حاكم و امام جائر حمايت و اطاعت كرد و امضاى همه كارهاى او مُجاز نيست. بلكه بايد درباره فراهم كردن زمينه قدرت‌يابى امام حق، انديشيد.
البته انسان درباره حكومت هنگامى به عمل به حكم ثانوى موظف خواهد شد كه جامعه در وضعى آسيب‌پذير باشد؛ چنان‌كه با نبود حكومت ناحق، احتمال چيرگى دشمنان اسلام و نابودى كيان امت اسلامى وجود داشته باشد. بنابراين، اگر اين وضع پديد نيايد وظيفه انسان، عمل به حكم نخست (اوليه) در مسئله حكومت خواهد بود.
اين موضوع را با چنين تمثيلى مى‌توان باز گفت: اگر فرد تشنه‌اى دو ظرف آب داشته باشد كه يكى از آنها پاك و گوارا و ديگرى آلوده و زيان‌آور - نه كشنده - باشد، حكم اولى او در اين‌باره، جواز نوشيدن آب پاك و حرمت نوشيدن آب آلوده است. اما اگر پيش از نوشيدن آب پاك ظرف نخست سرنگون شود و آن آب بر زمين بريزد و تشنگى او نيز بيشتر شود، چنان‌كه اگر آب نخورد، به‌زودى بميرد، براى حفظ جان خود، به اندازه نجات از مرگ، بايد آب بخورد؛ نه به اندازه‌اى كه سيراب شود. پس همين آب آلوده‌اى كه خوردنش حرام بود، هنگام اضطرار مى‌توان از آن نوشيد.
درباره امامت صالحان و ناصالحان نيز تا زمانى كه زمينه براى امامت امام صالح فراهم باشد، مردم مجاز نيستند كه نالايقان را پيروى و با آنان همكارى كنند. اما اگر اوضاع دگرگون شود و كسانى مرتكب حرام شوند و نزد ناصالحان بروند و امام حق را تنها بگذارند و جامعه را به وضعى دچار كنند كه امام حق نتواند حق خود را بازستاند، تا فراهم شدن شروط لازم براى حاكميت او، به اندازه رفع ضرورت، همكارى با حكومت ناصالحان جايز خواهد بود. بنابراين، آيات و رواياتى كه به پذيرش حكومت