11نيز افزايش يافته است.
مهمترين منبع تاريخ عثمانى در تاريخنگارى دوره صفويه، اسناد دولتى مىباشد، كه به نام «دفاتر مهمه» يا «فرمانهاى سلطان عثمانى» (خط همايونى) جمعآورى شده است. اين اسناد داراى اطلاعات ذىقيمت مىباشد. تاكنون نزديك به 20 جلد (كه يك درصد كل دفاتر مهمه نمىشود) از اين دفاتر از طرف مركز امور آرشيو دولت تركيه به چاپ رسيده است. اين اسناد كه به تركى عثمانى و بازنويسى چكيده آنها به تركى امروزى است به همراه دفاترى كه هنوز چاپ نشده در مركز اسناد دولت موجود هستند.
يك مقايسه ساده نشان مىدهد كه اسناد عثمانى، منظمتر و قابل دسترستر از اسناد ايرانى مىباشد. به ديگر سخن، منابعى شبيه به دفاتر مهمه عثمانى يا خط همايون در ايران، بسيار اندك است و اصولاً اطلاعات تاريخى از اين دوره، در منابع تاريخى ايرانى، منعكس شده نه در اسناد.
به دليل شيوه طبقهبندى اسناد در آرشيو دولت عثمانى، جستجو از طريق موضوعى و جغرافيايى با مشكلاتى همراه است. براى محقق تنها راه موجود جستجوى اسناد، از طريق واژهيابى صورت مىگيرد. از اين رو محقق بايد خود، اسناد مورد نياز را با وارد كردن واژه به واژه موضوع مورد تحقيق به دست آورد.
چكيده اسناد عثمانى درباره حجگزارى ايرانيان از سال 1205ه.ق به بعد را مىتوان در سايت كل آرشيو عثمانى www.devletarsivleri.gov.tr پيدا كرد، ولى اين اسناد شامل دفاتر مهمه نمىشود.اسناد مربوط به حجگزارى ايرانيان در دوره افشاريه و زنديه، در آرشيو عثمانى به ويژه در مجموعهاى به نام خط همايون HAT)) موجود است.
معالاسف اين اسناد، مثل دفاتر مهمه هنوز به چاپ نرسيده است با اين حال خلاصه