51من امروز بيش از هر چيز شناخت قرآن را لازم مى‌دانم و لذا اين ضرورت را احساس كرده‌ام و در حوزه علميه قم و مشهد گفتم كه بياييد دروس فعلى را به مدت بيست سال متوقف كنيم و به يكباره بپردازيم به قرآن. و خودم مدت شش سال درس تفسير مى‌گويم و بدين وسيله حوزه تا حدى به عقيده من متقاعد شده. 1
در مورد مؤلفه محورى دوم؛ يعنى تاريخ، در آثار مختلف ايشان، قطعى است كه انديشه‌ها را براساس جريانات تاريخى و تحليل آنها بررسى مى‌كنند. به خصوص در مورد تاريخ زندگى معصومان عليهم السلام ، نظريه تأمل‌انگيزى به دست داده و در مقاطع مختلفِ تاريخى، بر اساس اين نظريه، تاريخ معصومان عليهم السلام را تشريح كرده و به تحليل عنصر «جهاد و مبارزه » در حيات ائمه مسلمان و اهداف ايشان از مبارزه پرداخته‌اند.
برمبناى اين نظريه، اولاً ائمه اطهار عليهم السلام داراى زندگى پر جنب و جوش سياسى- اجتماعى بوده‌اند. ثانياً هدف مشترك اين بزرگواران، تشكيل حكومت اسلامى بوده است. ثالثاً رويه‌اى واحد ولى تاكتيكى متفاوت در مبارزه پى گرفته‌اند، به نحوى كه مى‌توان حيات سياسى ايشان را، به زندگى پر فراز و نشيب انسانى تشبيه كرد كه حدود دويست و پنجاه سال عمر داشته و در هر مقطعى از عمر خويش، شيوه‌اى را براى رسيدن به هدف اصلى خود، به كار بسته است.
ايشان در مورد اين ايده مى‌گويند:
اين فكر براى بنده در سال 1350 در دوران محنت بار يك امتحان و ابتلاى دشوار پيدا شد. اگرچه قبل از آن به ائمه عليهم السلام به صورت مبارزان بزرگى كه در راه اعتلاى كلمه توحيد و استقرار حكومت الهى فداكارى مى‌كردند توجه داشتم؛ امّا نكته‌اى كه در آن برهه ناگهان براى من روشن شد، اين بود كه زندگى اين بزرگواران، على رغم تفاوت ظاهرى، در مجموع يك حركت مستمر و طولانى است؛ كه از سال دهم،