17 گزارشى، ايرانيان از نسل «اسحاق بن ابراهيم(عليهما السلام) » هستند. 1 روايتى نيز به پيامبر(ص) منسوب است كه اهل فارس را فرزندان اسحاق(ع) معرفى كردهاند. 2
امام على(ع) نيز كه در دوره خلافت، در عطا كردن عربها را بر نومسلمانان غير عرب برترى نمىدادند، چون در اين زمينه به ايشان اعتراض كردند، حضرت چوبى را از زمين برداشتند و آن را ميان دو انگشت خود نهادند، فرمودند:
قرأت ما بين الدفتين فلم اجد لولد اسماعيل على ولد اسحاق فضل هذا. 3
تمام قرآن را تلاوت كردم و براى فرزندان اسماعيل بر فرزندان اسحاق به اندازه اين چوب برترى نيافتم.
همچنين زمانىكه عجمها از ظلم و تبعيض برخى عربها نزد اميرالمؤمنين شكايت كردند، ايشان همين جمله را بر زبان جارى ساخت. برخى منابع كوشيدهاند از اينگونه روايات و اخبار، اصل و نسب ايرانيان را مشخص كنند و چنين برداشت كردهاند كه اين قوم از نسل اسحاقبنابراهيم(ع) هستند. اما به يقين نمىتوان چنين تفسيرى ارائه كرد. اين بحث نياز به دقت بيشترى دارد كه در اين نوشتار مجال آن نيست.