16گذشته چند سال اخير بود. آمريكا مى‌خواست در سوريه با پنبه سر ببرد اما روند حوادث اكنون به جايى رسيده كه همه بالاتفاق از جنگ نيابتى و جهانى در سوريه ميان غرب و شرق سخن مى‌گويند. اين نكته را نبايد فراموش كرد كه، ورزيدگى و تجربه دولت سوريه در جنگ اخير، براى برخى كشورها علامت هشدار بزرگى است مثلاً براى رژيم صهيونيستى اين پيام را دارد كه جنگ با سوريه آن‌قدر هم كه فكر مى‌كنند آسان نخواهد بود. در اين ميان دولت تركيه در حالى كه تا چند سال پيش به واسطه حمايت از مردم فلسطين اعتبارى كسب كرده بود، اكنون نقش خود را در حد مباشر سرويس‌هاى جاسوسى آمريكا و اسرائيل و عربستان فروكاسته است. تركيه بايد به اين نكته توجه داشته باشد كه، تجربه‌ى اين خطاى راهبردى را دو دهه پيش، دولت وقت پاكستان مرتكب شد، آن زمان كه ميدان را براى گروه‌هايى مانند سلفى‌ها، القاعده و طالبان باز گذاشت و اكنون خود دست به گريبان ماجراجويى القاعده و گروه‌هاى سلفى است فراموش نكرده‌ايم كه در ششم دى ماه 1390 (26دسامبر 2011) هيلارى كلينتون گزارشى به يكى از كميته‌هاى كنگره ارائه كرد كه حاوى اعترافى تلخ بود. او گفت: «ما گذشته مشتركى با القاعده داريم. كسانى را كه امروز با آنها در افغانستان و پاكستان