5) 5 فردى حج به‌جا آورد مجزى از حجةالاسلام مى‌باشد. (تعليقه عروه، ج2، ص236). آية الله سبحانى: حج بر او واجب نمى‌شود مگر اينكه بدهى او مدت‌دار باشد و مدت آن به قدرى طولانى باشد كه اطمينان عرفى به تمكن از اداى بدهى در مدت ياد شده را داشته باشد مثل كشاورزى كه بدهى مدت‌دار براى پنج سال بعد دارد و مى‌داند كه با درآمد يك سال كشاورزى خود به راحتى بدهى خود را مى‌تواند ادا كند. (كتاب الحج، ج1، ص128).

1) . آية الله سيستانى: اگر انسان مال وافى به هزينه حج را داشته، و به همان مقدار هم مقروض باشد، بنابر اظهر حج بر او واجب نخواهد بود، و همچنين اگر كمتر از آن مقدار، مقروض باشد، به‌طورى كه اگر مقدار قرض برداشته شود، باقيمانده آن وافى به هزينه حج نباشد، كه در اين صورت هم حج بر او واجب نخواهد بود، و فرقى نيست بين اينكه وقت پرداخت بدهى رسيده باشد يا نه، مگر اينكه آن قدر، وقت پرداخت دور باشد كه اصلاً عقلا به آن توجه نكنند؛ مانند پنجاه سال. (مناسك، مسأله 34). آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: و اگر مى‌داند كه طلبكار از طلب خود خواهد گذشت، و يا بنابر مسامحه دارد (مثل مهريه بعض زنان) چنين دَينى مانع استطاعت نيست. (احكام و آداب حج، مسأله 34). آية الله فاضل: يعنى مخير است بين انجام حج و اداى دين و در صورت انجام حج كفايت از حجةالاسلام مى‌كند.

2) . آية الله بهجت: يا كفّاره يا نذر (كتاب حج، ص10).

3) . آية الله تبريزى، آية الله خويى: حكم ساير ديون را دارد الاّ اينكه عين مال متعلَّق خمس و زكات باشد، كه در صورتى مستطيع مى‌شود كه غير از آنها مخارج حج را داشته باشد. آية الله صافى، آية الله گلپايگانى: حكم ساير ديون را دارد، الاّ اينكه عين مال متعلَّق خمس و زكات باشد كه مقدم بر ساير ديون است. آية الله فاضل: يعنى بر ذمّه او تعلق گرفته است.

4) . آية الله اردبيلى: و يا اينكه از ولى خمس اجازه بگيرد تا خمس را به تأخير بيندازد و بعد از حج از مالى كه به دست مى‌آورد و مى‌داند كه به مقدار بدهى‌اش خواهد بود، خمس را بپردازد. آية الله زنجانى: البته اگر خمس يا زكات در اموالش نباشد بلكه بر عهده او آمده در صورتى كه خمس و زكات را نپردازد يا علاوه بر آنها هزينه حج را نيز داشته باشد، مستطيع است.

5) . آية الله تبريزى: اگر مى‌داند در همان سال ساير شرايط استطاعت حاصل مى‌شود، حفظ استطاعت مالى لازم است وگرنه لزوم ندارد و اگر اطمينان به زوال عذر تا آخر عمر ندارد، بنابر احتياط