29

سه - نذر براى غير خداوند

از «ابن‌تيميه» نقل شده است:

هر كه براى پيامبر يا ديگرى، چيزى را نذر يا قربانى كند، مثل مشركان است كه براى بت‌ها قربانى يا نذر مى‌كرده‌اند. پس او غير خدا را مى‌پرستد و با اين كار، كافر مى‌گردد. ¹

اگر مقصود آن است كه نذر كردن براى خداوند در قالب خدمت به ديگرى شرك است، سخنى باطل و دور از حقيقت است؛ زيرا شرك آن است كه براى خدا شريكى گرفته شود؛ چنانچه شخصى بگويد براى خدا به‌عهده من است كه براى فلان فقير خانه‌اى تهيه كنم، آيا خدمت به خلق، كه امرى پسنديده نزد خدا است، شرك است؟

و اگر مقصود آن است كه در نذر تبديل لفظ «الله» به لفظ ديگرى و گفتن اينكه فلان چيز را نذر فلان امام كردم، شرك است، بايد گفت: اگر به قصد پرستش نام امامى را به زبان آورد، قطعاً حرام و شرك است ولى اگر مى‌خواهد مورد نذر را معين كند، يعنى بفهماند كه مثلاً بايد گوسفند در عزادارى سيدالشهدا(ع) مصرف شود، نه جاى ديگر، مورد نذر منظور است نه نيت نذر و اين عمل نه شرك است و نه حرام.

ممكن است گفته شود نذر براى اولياى الهى، مشابه نذر مشركان براى بت‌هاست. پس بهتر است از آن اجتناب شود، ما مى‌گوييم كه اين تشابه ظاهرى، هرگز منشأ كراهت نيست؛ زيرا اعمال بسيارى از مسلمانان صدر اسلام مشابه اعمال مردم زمان جاهليت و بت‌پرستى بوده است؛ اما