31
ح) آثار و اماكن حرم مطهر امام حسين عليه السلام
يك - ضريح مطهر
در عصر «آل بويه» «عضدالدوله» براى نخستين بار در سال 371ه.ق ضريحى از جنس چوب ساج و تزيين‌شده با عاج را روى قبر امام حسين عليه السلام نصب كرد و قبر را با پارچه‌هاى گران‌بهاى ديباج پوشاند. پس از او پادشاهان، حاكمان و عالمان ديگرى به بازسازى، تعمير و تزيين ضريح مطهر پرداختند كه به برخى از آنها اشاره كرديم.
امروزه، ضريح مطهر در زير گنبد طلا قرار دارد و طول آن به پنج دهنه (پنجره) و عرض آن به چهار دهنه تقسيم مى‌شود و هر قسمت هشتاد سانتى متر عرض دارد. اما بخشى كه مرقد مطهر حضرت على اكبر عليه السلام در آن واقع شده، از ضريح يك بخش و از طول، دو بخش را در برگرفته است. بنابراين، طول مجموع آن قسمت از ضريح كه مرقد امام عليه السلام را در بردارد، 5/5 و عرض آن 4/5 متر است. ولى طول آن قسمت كه قبر حضرت على اكبر عليه السلام را در ميان مى‌گيرد، 2/6 متر و عرض آن 1/4 متر است. ارتفاع ضريح 3/5 متر است.
مزار شهيدان «بنى‌هاشم» در كنار مزار حضرت على اكبر عليه السلام قرار دارد و كمى پايين‌تر در زاويه جنوبى ضريح و به فاصله 1/5 متر تا ضريح حضرت على اكبر عليه السلام ، ضريح ديگر شهيدان كربلا به جز حضرت عباس عليه السلام ، «حربن يزيد رياحى» و «حبيب بن مظاهر» واقع شده است. بر بالاى اين پنجره، اسامى حدود 120 تن از آنها همراه با زيارت‌نامه‌اى مخصوص، بر روى كتيبه‌اى از كاشى‌هاى آبى رنگ نقش بسته است.
دو -رواق‌ها و شبستان‌هاى حرم مطهر
چهار رواق در چهار سمت گنبدخانه حرم امام حسين عليه السلام را دربر گرفته است. عرض هر يك از رواق‌ها، پنج متر و طول رواق‌هاى شمالى و جنوبى تقريباً چهل متر و