34

5. ادّعاى اجماعات غيرواقعى

كسى كه به كتاب‌هاى ابن تيميه مراجعه كند پى به ادّعاى اجماعاتى مى‌برد كه هرگز وجود خارجى نداشته است؛ از باب نمونه:

او مى‌گويد:

...من تفاسيرى را كه از صحابه نقل شده واحاديثى كه از آنان روايت گشته وبيش از صد تفسير بزرگ وكوچك را ملاحظه كردم، تا اين ساعت نيافتم كه يكى از صحابه حتى يك آيه از آيات صفات يا احاديث صفات را بر خلاف مقتضى ومفهوم معروف آن تأويل نمايد. ¹

اين در حالى است كه كتب تفسير مملوّ از نقل تأويلات صحابه است. وكسى كه مى‌خواهد از آنها مطّلع گردد بايد به كتاب «الأسماء والصفات» بيهقى مراجعه كند كه تمام تأويلات را ذكر كرده است.

دكتر بوطى مى‌گويد: «صحيح نيست كه بگوييم در بين سلف كسى در تفسير آيات صفات يا برخى از آن‌ها، قائل به تأويل نبوده است». ² آن‌گاه او اسامى برخى از سلف كه صفات را تأويل كرده‌اند را، ذكر مى‌كند.

مجسّمه ومشبّهه چنين وانمود كرده‌اند كه مذهب سلف، عدم تأويل وحمل نصوص بر ظواهر است واين اشاعره بوده‌اند كه صفات را تأويل كرده وبه تعطيلى كشانده‌اند، واين شايعه‌اى بيش نيست؛ زيرا سلف از صحابه وتابعين معتقد به تأويل صفات بوده‌اند، وكسى كه تفسير طبرى