11
درآمد
برخى از نويسندگان گذشته و حال، مى‌پندارند كه تشيع نيز همانند ديگر فرقه‌هاى اسلامى، محصول درگيرى‌هاى سياسى است. درحالى‌كه گروهى ديگر بر اين باورند كه اين مذهب، حاصل درگيرى‌هاى فكرى است. ازاين‌رو در جست‌وجوى تاريخ پيدايش و ظهور آن در عرصۀ جامعۀ اسلامى هستند. اينان تشيع را پديده‌اى نوظهور در ميان جوامع اسلامى معرفى مى‌كنند و معتقدند كه تشيع، گرچه بخشى از پيكرۀ امت اسلامى است، ولى نتيجۀ رويدادهاى سياسى، اجتماعى و فكرى است كه با گذر زمان به تشكيل اين مذهب، منتهى شده و به تدريج رو به گسترش نهاده است.
شايد همين تصور نادرست از مفهوم تشيع است كه صاحبان چنين ديدگاه‌هايى را در فهم حقيقت پيدايش اين مذهب، به خطا و لغزش افكنده و اجازه نداده است تفسير درستى از اين پديده ارائه كنند. اگر اين پژوهشگران كار خود را از مبانى فكرى و اعتقادى تشيع آغاز مى‌كردند،