106قاضىعياض نيز در مقدمۀ «ترتيب المدارك»، درحالىكه از انتشار مذهب مالك بحث مىكند، مىگويد:
اما در خراسان و ماوراى عراق از سرزمينهاى شرق، اين مذهب نخست به وسيلۀ يحيى بن يحياى تميمى، عبدالله بن مبارك و قتيبة بن سعدى به اين سرزمينها وارد گشت. اين مذهب با گذشت زمان در آنجا امامانى پيدا كرد و به قزوين و در ادامه به ديگر نقاط سرزمين جبال نيز نفوذ كرد. آخرين كسى كه اين مذهب را در نيشابور آموخت، ابواسحاق بن قطان بود و پس از آن، مذهب ابوحنيفه و شافعى غلبه يافت. 1
بروكلمان نيز مىگويد:
شاه اسماعيل صفوى پس از پيروزى بر الوند، به تبريز روى نهاد. عالمان تبريز به آگاهى وى رساندند كه دو سوم مردم تبريز، كه شمارشان به سيصد هزار تن مىرسد، از اهلسنت هستند. 2
اين نصوص به روشنى بيانگر اين است كه تا سدۀ دهم، در ايران مذهب تسنن حاكم بوده است. در اين صورت چگونه مىتوان گفت كه سرزمين فارس، موطن اصلى تشيع بوده باشد؟
از موارد ديگرى كه اين موضوع را تأكيد مىكند، سخن ابن اثير در كتاب تاريخ وى است كه نشاندهندۀ سنى بودن مردم طوس تا روزگار محمود بن سبكتگين مىباشد.