1) . رواياتى وجود دارد كه نشان مى‌دهد پيامبر توسط افرادى به سوى ثنيه عائر راهنمايى شده‌اند: الف) درباره راهنمايى بريدة بن حُصيب اسلمى، در مغازى آمده است كه پيامبر در حركت به سوى دروازه ذات الحنظل از اصحاب پرسيد كدام‌يك راه اين دروازه را مى‌دانيد. بريده گفت كه مى‌داند، اما مقدارى كه آنها را راهنمايى كرد، پيامبر متوجه شدند كه بريده راه را نمى‌داند... ؛ مغازى، ج2، ص443. ب) نهايه در حديث هجرت آورده است كه در برخورد با اسلمى، او آنها را به راهى در كوهستان راهنمايى مى‌كند و مى‌گويد آنها را از راه كوهستانى كه خود مى‌دانست، برد؛ ج2، ص27. عاتق نيز ورود پيامبر به كوهستان عرج را قولى موهوم دانسته كه چيزى جز زحمت و مشقت بى‌حاصل نداشته است. به هر حال نظر عاتق با چندين حديث كه همه بر عبور از عرج تأكيد مى‌كند، منافات دارد. اما او با بررسى و مشاهده منطقه، شكل طبيعى عبور پيامبر را از عرج نمى‌داند؛ چون پيامبر اگر از عرج عبور مى‌كرد، مجبور مى‌شد از القاحه، العرج، شرف الاثايه، الرويثه، المنصرف (المسيجيد)، ملل و ذى الحليفه بگذرد كه به گفته عاتق مسير طبيعى نيست. اما اگر وارد عرج نشود، بايد از القاحه، ربع عقنقل، حلقه، جى، الغائر، رئم، وادى نقيع، عقيق الحسا و ذوى‌الحليفه مى‌گذشت. احتمالاً سخن عاتق با حديث راهنمايى توسط ابن سعد قابلجمع باشد. به اين صورت كه چون روايت مى‌گويد در عرج بوديم (كنا بالعرج)، مقدارى از راه را رفته‌اند و احتمالاً در برابر دشوارى راه عرج قرار مى‌گيرند و دنبال راه چاره بوده‌اند كه به اين مرد برخورد مى‌كنند و او آنها را از راه ديگرى به سوى گردنه عائر هدايت مى‌كند. چنان‌كه در فتح البارى و سيرة ابن كثير آمده است: پيامبر در عرج شخصى به نام «ابن سعد» را مى‌بيند كه او پيامبر را به راه ركوبة راهنمايى مى‌كند. پيامبر به او مى‌فرمايد: «كان رسول‌الله اراد الاختصار فى الطريق إلى المدينه» يعنى؛ ما دنبال راه كوتاه و ميان‌بر هستيم. ابن سعد به پيامبر مى‌گويد: بايد از الغائر (كوهى در مدينه) و از ركوبة و گردنه‌اى كه هست، عبور كنيد. در آن دو راهزن به نام «المُهانان» هستند حضرت با وجود هشدار ابن سعد نسبت به وجود آن دو راهزن از آن راه عبور مى‌كند. (دو راهزن در ملاقات با پيامبر كه آنها را مكرمان مى‌نامد، اسلام مى‌آورند...؛ الفتح الربانى، ج20، ص 289؛ سيرة ابن كثير، ج 2، ص 265. اين حديث نيز تأكيد مى‌كند كه پيامبر به هر شكلى به دنبال راه ميان‌بر و كوتاه بوده است. اما چنان‌كه ملاحظه شد، از بيان مقدسى استفاده مى‌شود كه بعد از عبور از عرج، پيامبر نيازى به اختفا نداشته و از جاده عادى تا مدينه حركت كرده است؛ البدء و التاريخ، ج3 - 4، ص172.-