23بر اثر شب‌زنده‌دارى زرد چهره‌اند. بر اثر گريه از خوف خدا چشمانشان به‌هم خورده است. بر اثر عبادت و شب‌زنده‌دارى گوژپشتند. بر اثر روزه شكم‌هاى آنان لاغر شده است. بر اثر دعا لب‌هايشان خشكيده است و غبار خشوع‌كنندگان بر آنان است.

نقد و بررسى ديدگاه

با اينكه به آيات، روايات و سيره معصومان(عليهم السلام) بر استحباب شب‌زنده‌دارى در تمام شب‌هاى سال استدلال شده است، ولى اين حكم استحبابى، براى تمام مؤمنان ثابت نيست؛ زيرا ائمه(عليهم السلام) به شب‌زنده‌دارى تمام شب‌هاى سال از اول شب تا صبح ترغيب نكرده‌اند؛ چون اين‌گونه اعمال، افزون بر تعطيلى نظام زندگى، به گوشه‌گيرى و تضييع برخى حقوق واجب ديگران منتهى مى‌شود. بدين‌سبب در برخى اخبار از اين‌گونه شب‌زنده‌دارى‌ها نهى شده است و رفتار پيامبر(ص) با اصحاب نيز مخالف آن است. وقتى به پيامبر(ص) خبر دادند، فردى از اصحاب شما روزه مى‌گيرد و افطار نمى‌كند، شب را بيدار است و نمى‌خوابد. حضرت فرمود:

لاَتَفْعَلَنَّ نَمْ و قُمْ وَصُم وَ أَفْطِر فَانَّ لِعَيْنِكَ عَلَيكَ حَقّاً وَ انَّ لِجَسَدِكَ عَلَيْكَ حَقّاً وَ انَّ لِزَوْجَتِكَ عَلَيْكَ حَقّاً. ¹

اين‌گونه رفتار نكن. بخواب، برخيز، روزه بگير، افطار كن؛ زيرا چشم تو بر تو حقى دارد، جسد تو بر تو حقى دارد و همسر تو بر تو حقى دارد.