88با حاكم شرع در همين مورد تصريح فرموده است: « كما ان للحاكم المصالحة في المال المختلط بالحرام ايضاً ». ¹

مظالم و حكم آن

يكى از حقوق مالى كه در فقه به‌عنوان يكى از مصاديق حق الناس مطرح شده مظالم است. واژه مظلمه مفرد و جمع آن مظالم است و همچون بسيارى از واژگان از معناى لغوى و نيز اصطلاحى برخوردار است.

مظالم در لغت

از نگاه واژه‌شناسان مظلمه دو معنا دارد:

1. « ما احتملته من الظلم »؛ يعنى ظلم و ستمى كه انسان از

ناحيه ظالمى متحمل مى‌شود.

2. « ما تطلبه عند الظالم » يا « اسماً لما تطلبه عند الظالم »؛ يعنى آنچه را مى‌طلبى درحالى‌كه نزد ظالم است. در تعبير ديگرى كه مشابه آن است، آمده « اسم ما اخذ منك ظلماً »؛ يعنى مالى كه از انسان از روى ظلم و به ناحق گرفته شده. فرق اين دو تعبير، اين است