10آنچه پيش رو داريد، نتيجه پژوهش‌در منابع و مراجع گوناگون است. در اين اثر تلاش شده، جغرافيا و آثار باستانى و تاريخى اين منطقه، با تصاوير و نقشه‌ها نمايش داده شود تا خواننده بتواند در ذهن خود، خيبر را به درستى تصور كند.
خيبر، از مراكز بزرگ تمدن جزيرةالعرب است. قدمت اين منطقه، به دوره‌هاى پيش از تاريخ برمى‌گردد؛ زيرا درون اين منطقه، آثارى از دوران سنگى يافت شده است. در خيبر و حومه آن، نقاط بسيارى وجود دارد كه در آنها سنگ‌نگاشته‌ها، مقبره‌هاى كومه‌اى و ابزارهاى سنگى دنباله‌دار به جاى مانده‌است.
خيبر، در يكى از مراحل تاريخى‌اش، به حكومت بابل پيوند خورده است؛ چراكه «نبونيد»، پادشاه وقت بابل، در 522 ق.م پس از آنكه «تيماء» را پايتخت خويش قرار داد، خيبر را به تصرف خود در آورد. همچنين، در دوران پادشاهان عرب، خيبر در قلمرو حكومت دادان و لحيان (540-250ق.م) بوده است. در دوران نبطيان نيز، خيبر به‌سبب نزديكى به الحجر 1، اهميت داشته است؛ زيرا الحجر تا سال 106م. به مثابه پايتخت دوم نبطيان به‌شمار مى‌رفت. خيبر، پس از سقوط حكومت‌هاى عربى نيز، همچنان شهرى مهم بود، به‌خصوص در بازرگانى؛ چراكه به مدت چندين سال، بازار دوره‌اى رايج در جزيرةالعرب، بازار نطاة، در اين شهر برپا مى‌شد؛ اما از آغاز حكومت امويان به بعد، خيبر شاهد رويداد مهمى نبوده است. اين شهر