83و اطلاق و مقدمات حكمت و مستقلات و غير مستقلات عقلى كه طرح آن در كتب اصول اهل سنت، آن هم به طور مستقل، كمتر به چشم مىخورد. بر اين اساس، اگر علماى دو گروه شيعه و سنى گروههاى علمى تشكيل مىدادند و در مورد مباحث ياد شده به بحث و گفت و گو مىنشستند، ثمرات فراوانى بر آن مترتب مىشد.
اقسام حكم شرعى
1. اقسام حكم تكليفى
مذاهب اسلامى (جز حنفيه)؛ احكام تكليفى به پنج دسته تقسيم مىشود: 1. واجب 2. مستحب 3. مباح 4. مكروه 5. حرام.
حنفيه؛ به هشت دسته تقسيم مىشود: 1. فرض 2. واجب 3. سنت مؤكد 4. سنت غير مؤكد 5. اباحه 6. كراهت تنزيهى 7. كراهت تحريمى 8. حرام.
البته در برخى از كتب هفت قسم حكم تكليفى به حنفيه نسبت دادهاند و واجب و سنت مؤكد را يك چيز شمردهاند. 1
2. تقسيم حكم به «واقعى اوّلى» و «واقعى ثانوى»
در مذهب اماميه، تقسيم ديگرى براى احكام مطرح گرديده، به عنوان «حكم واقعىِ اوّلى» و «حكم واقعى ثانوى». حكم ثانوى، حكم شرعى و واقعى است كه با پيش آمدن حالات خاص و ثانوى بر موضوع؛ مانند ضرر، حرج، مصلحت و ضرورت مترتب مىگردد، چنين تقسيمى در كتب اهل سنت نيامده است. 2