60حنفى مخالف است و احياناً قياس را بر آن ترجيح مىدهد، از سويى ديگر با مذهب مالكى نيز مخالف است كه عمل اهل مدينه را بر خبر واحد مقدم مىدارد. شافعى كتب زيادى از خود به يادگار گذاشته است. «الرساله» در اصول و «الأمّ» در فقه از كتب مهمى است كه به قلم او تأليف و درتكوين و نشر مذهب او مؤثر بوده است. مذهب شافعى در برخى مناطق توانست بر دو مذهب حنفى و مالكى غلبه يابد و به ويژه در مصر پيروانى پيدا كند. 1شافعى از نظر اعتقادى، كلاماللّٰه را قديم مىشمرد.اصحاب خود را از خوض در علم كلام باز مىداشت. امامت را در قريش مىدانست و معاويه را فئۀ ياغى به حساب مىآورد. 2
اصول اساسى مذهب شافعى
1. كتاب اللّٰه.
2. سنت نبوى؛ شافعى مدافع شديد عمل به خبر واحد ثقه و ضابط است و آن را همچون قرآن واجب الاتباع مىداند و شرايط مالكيه و حنفيه را براى عمل به خبر واحد مردود مىشمرد.
3. اجماع؛ اجماع با تفسير خاصى نزد شافعى اعتبار دارد، چون او علم به اتفاق را غير ممكن مىشمارد، لذا «عدم العلم بالخلاف» را اجماع شمرده و آن را حجت مىداند.
4. قول صحابى؛ بعد از نص (كتاب و سنت) و اجماع، قول صحابه معتبر است و بر قياس مقدم مىشود.
5. قياس؛ در صورت وجود علت منضبط و فقدان خبر صحيح، قياس اعتبار دارد.
6. استصحاب؛ يكى از مصادر استنباط، استصحاب است.