446
11. موارد اختلافى ميان اماميه و ساير مذاهب در تعلّق زكات
مواردى را كه همه يا بيشتر مذاهب چهارگانۀ اهل سنت، متعلق زكات شمرده‌اند، ولى در مذهب اماميه متعلق زكات نيست عبارت‌اند از:
1. طلا و نقرۀ غير مسكوك 2. مال‌التجاره؛ مذاهب چهارگانه آن را واجب و اماميه مستحب شمرده‌اند 3. ميوه‌جات و محصولات كشاورزى غير از غلات اربعه؛ مذاهب چهارگانه علاوه بر غلات اربعه، در ساير محصولات و ميوه‌جات نيز بر وجوب زكات فتوا مى‌دهند، هر چند تفاوت‌هايى در فتواى آن‌ها مشاهده مى‌شود، ولى اماميه زكات را در ساير ميوه‌ها و برخى از محصولات كشاورزى غير از سبزيجات و حبوبات مستحب مى‌شمرند 4. معدن و گنج؛ اهل سنت زكات معدن و گنج را واجب شمرده و مقدار آن را خمس مى‌دانند كه طبق فتواى برخى از آن‌ها مانند حنبليه بايد به بيت‌المال تحويل شود تا امام‌المسلمين يا نايب او صرف در مصالح مسلمانان كند 5. اوراق نقدى و اسكناس؛ غير از حنبليه ساير مذاهب چهارگانه اسكناس و سندهاى بانكى را به منزلۀ طلا و نقره مى‌شمرند و لذا زكات را در آن‌ها واجب شمرده‌اند 6. اجاره بها؛ اجاره اى را كه موجر از مستأجر دريافت مى‌كند بايد زكات آن‌ها را با شرايطى؛ مانند نصاب حول بپردازد 7. مهريۀ زنان؛ مهريه زنان نيز اگر به حد نصاب برسد و از تاريخ وصول آن بگذرد، دادن زكات آن واجب است با شرايطى كه در ميان مذاهب متفاوت است 8. استفاده اموال؛ درآمد و سود اموال مانند ربح تجارت و نتاج حيوان، علاوه بر خود اصل آن اموال، بايد زكاتش پرداخت شود. 1