324طولانى بودنِ روز، حرجى باشد، اداى آن ساقط و قضاى آن واجب است. ¹

8. روزۀ مسافر

اماميه؛ ميان تمام بودن نماز و وجوب روزه و قصر نماز و واجب نبودن روزه، ملازمه است، جز در موارد خاص؛ مانند اماكن اربعۀ تخيير يا مسافرى كه بعد از ظهر سفر مى‌رود.

مذاهب چهارگانه؛ در صورتى افطار براى مسافر جايز است كه: 1. مسافتى را كه طى كرده نماز قصر مى‌شود. (مانند شانزده فرسخ به نظر غير حنفيه يا سه روز به نظر حنفيه) 2. حركت خود را پيش از طلوع فجر به گونه‌اى آغاز كند كه قبل از طلوع فجر به جايى كه نماز قصر مى‌شود، برسد ولى حنبليه سفر در ميان روز، ولو بعد از ظهر را هم اگر به اندازۀ قصر نماز باشد، موجب جواز افطار مى‌شمرند. به نظر شافعيه جواز افطار شرط سومى هم دارد و آن اين‌كه دائم‌السفر نباشد و اما بر دائم‌السفر، افطار حرام است.

يادآورى:

مباحث مربوط به قصر نماز در سفر، در بحث نماز گذشت. ²

9. حكم روزه در سفر

اماميه؛ روزه در سفر حرام است، جز در موارد خاص كه روزه در سفر جايز يا واجب مى‌باشد.

مذاهب چهارگانه؛ اگر با روزه در سفر، خوف بر جان يا از بين رفتن عضو داشته باشد، روزه حرام است و در غير اين صورت، به نظر غير حنبليه، مندوب يا افضل آن است كه اگر مشقت نداشته باشد، روزه بگيرد، اما حنبليه افطار را براى مسافر سنت و روزه را مكروه