322
4. فديۀ تأخير قضاى رمضان
مذاهب اسلامى (جز حنفيه)؛ معتقدند در صورت تأخير قضا تا رمضان بعد بدون عذر شرعى، بايد فديه بپردازد و مقدار آن را اماميه يك مدّ طعام (750 گرم) مى‌دانند و اهل سنت اطعام و سير كردن يك مسكين. اين فديه به نظر غير شافعيه، بر اثر تأخير در سال‌هاى مختلف، تكرار نمى‌شود ولى شافعيه، با تكرار سال، معتقد به تكرار فديه هستند. اما حنفيه به طور كلى فديه را واجب نمى‌شمرند. 1
5. كفارۀ افطار عمدى
اماميه؛ مخيّر است بين عتق رقبۀ مؤمنه يا روزه دو ماه پى در پى و يا اطعام شصت مسكين.
حنبليه؛ كفاره ترتيبى است. بايد رقبه مؤمنه آزاد كند و اگر نيافت دو ماه پى در پى روزه بگيرد و در بين دو ماه، اگر به خاطر عذر شرعى، مانند سفر افطار كرد، لازم نيست از سر بگيرد و اگر نمى‌تواند، دو ماه پى در پى روزه بگيرد و شصت مسكين را طعام دهد.
حنفيه؛ كفارۀ ماه رمضان ترتيبى است از عتق رقبه، ولى لازم نيست مؤمن باشد، سپس دو ماه پى در پى روزه كه عذر قاطع آن است و سپس اطعام شصت مسكين.
شافعيه؛ كفارۀ افطار عمدى، ترتيبى است از عتق رقبۀ مؤمنه، سپس دو ماه روزه پى در پى كه عذر شرعى هم تتابع را قطع مى‌كند و سپس اطعام شصت مسكين.
مالكيه؛ مانند اماميه تخييرى است، اگرچه افضل اطعام، سپس عتق و سپس صيام است.
يادآورى:
به نظر اماميه، اگر يك ماه كامل روزه بگيرد و يك روز از ماه دوم را به آن اضافه كند،