47
وَ هٰذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ . 1
«سوگند به اين شهر ايمن.»
تمام مفسران بر اين امر اتفاق نظر دارند كه مراد از بلد امين، مكه است و اختلافى در اين جهت نيست. البته احتمالات ديگرى در آيه هست كه در بعضى تفاسير بيان شده است. 2 در برخى تفاسير لطيفهاى وجود دارد 3 و آن اين كه علت شرافت فراوان مكه اين است كه اين شهر، شهر دوست است. در اين شهر خانۀ حبيب قرار دارد و خانۀ دوست قدر و منزلتى دارد كه باعث مىشود شهر، شهر يار و دوست باشد.
نكته ديگر اين كه احتمال دارد مراد از «تين» ، كوه دمشق باشد كه مأواى عيسى عليه السلام بوده و منظور از زيتون، كوه بيتالمقدس كه مقام انبياست. طور سينين اشاره به موسىٰ كليماللّٰه عليه السلام و بلد امين هم اشاره به شهر مكه دارد، جايى كه بيت اللّٰه، خانه ابراهيم عليه السلام و خانه حضرت محمد صلى الله عليه و آله در آن واقع شده است. بنابراين در آغاز سوره اشاره به مقام انبياى عظام الهى عليه السلام دارد. در واقع رهبران اديان ابراهيمى در آغاز اين سوره بيان شدهاند، ولى بيش از همه تأكيد بر بلد امين است كه هم به لحاظ كميت و تعداد و هم به لحاظ كيفيت كلمات اهتمام خاصى نشان داده شده است.
لاٰ أُقْسِمُ بِهٰذَا الْبَلَدِ
وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهٰذَا الْبَلَدِ . 4
«قسم به اين شهر و تو [ كه] در اين شهر سكنا گزيدهاى.»
مراد از اين آيه مكه است، چنان كه تمامى مفسران اين نكته را بيان كردهاند. در اين آيه هم خداوند به شهر مكه سوگند خورده است كه از آن شرافت و عظمت مكه مكرمه به دست مىآيد.
از آيۀ وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهٰذَا الْبَلَدِ به دست مىآيد كه مكه با سكونت پيامبر صلى الله عليه و آله شرافت