68آيه مورد بحث (و اتمّوا الحجّ) استنباط نمى‌شود، بلكه از آيه «لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ» مى‌توان فهميد. ¹4. وجوب اتمام عمره

عمره ابتداءاً واجب نيست و لكن اگر انسان اين عمل را شروع كرد اتمام و به پايان رساندن آن واجب است (وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ). ²

5. احكام اسلام در مقام سختگيرى بر مردم نيست. تمام نمودن حج و عمره بر كسى كه از درون مريض يا از دشمن بيرون ترس دارد واجب نيست. «فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ». ³

6. بيمارى سبب تخفيف در احكام

بيمارى سبب تخفيف در احكام است نه تعطيل آن، لذا در حج افراد معذور بايد با روزه يا صدقه يا قربانى وظايف خود را جبران كنند. «فَمَنْ كٰانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً». ⁴

7. حكمت استراحت در حج تمتع

تعبير از شخص دور به اينكه اهل او در مسجدالحرام حاضر نباشد از لطيف‌ترين تعبيرات است، چون اشاره به حكمت اين حكم كه عبارت از تسهيل و تخفيف نيز مى‌كند و آن اين است كه شخص مسافرى كه از راه دور براى حج مى‌آيد، رنج و سختى‌هاى فراوانى را متحمل مى‌شود، احتياج زيادى به آرامش و استراحت دارد و انسان طبعاً در كنار خانواده خود به استراحت مى‌پردازد و چون چنين شخصى از خانواده‌اش دور است، لذا خداوند براى رعايت سهولت تكليف اجازه فرموده كه بعد از عمره احرام را شكسته و تمتع