39مرحوم شيخ محمّد جواد مغنيه مى‌گويد: «تشيع عبارت است از ايمان به وجود نصّ از جانب پيامبر صلى الله عليه و آله بر امامت امام على عليه السلام و خلافت او، بدون آن كه در حقّ او يا فرزندانش غلو شده باشد.» 1
پيدايش شيعه
در مورد پيدايش تاريخى شيعه و ظهور آن نظرات گوناگونى از سوى مورّخين ارائه شده كه به عمدۀ آنها اشاره مى‌كنيم:
1 - ظهور شيعه در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله
شيعۀ اماميه معتقد است كه بذر اوليّۀ تشيع را خداوند در قرآن كريم نشانده و پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در طول دوران رسالتش آن را آبيارى كرده است. بنابراين شجرۀ طيبۀ تشيع در زمان حضور نبىّ گرامى اسلام به ثمر نشسته و به همين جهت عدّه‌اى در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله به اين عنوان معروف بوده‌اند؛ مثل: سلمان فارسى، ابوذر غفارى، مقداد بن اسود و غيره.
اين قول و نظريه را - ان شاءاللّٰه - اثبات خواهيم كرد.
2 - ظهور شيعه در سقيفه
بعضى از تاريخ نگارانِ اهل سنّت معتقدند: هنگامى كه در سقيفه عدّه‌اى - به تبع نص - به دنبال على عليه السلام رفتند، تشيع به وجود آمد. ابن خلدون، 2 دكتر حسن ابراهيم حسن، 3 احمد امين مصرى 4 و محمّد عبداللّٰه عنّان 5 از نويسندگان اهل سنت و جولد تسهير 6 (شرق شناس معروف) اين نظريه را پذيرفته‌اند.