73. ادعيه و زيارات كه شامل آثارى در آداب حج از زاويه ادعيه و زيارات است.
4. عرفان و اخلاق حج كه خود دايره‌اى گسترده بوده و افزون بر آن چه در متون قديم در اين باره نوشته شده، آثار جديد قابل توجهى نيز به اين حوزه اختصاص داده شده است.
5. اجتماعى و سياسى، بخش قابل توجهى از حج به نقش آن از زاويه سياسى و اجتماعى اختصاص يافته و آثار فراوانى در اين حوزه نوشته شده است.
6. تاريخ و تمدن، در اينجا نيز مباحث بسيار زيادى وجود دارد كه مى‌توان آن را در چند رشته جزئى‌تر مورد بحث قرار داد:
الف: تاريخ حرمين شريفين يا آثارى كه درباره تاريخ شهر مكه و مدينه نوشته شده و بسيار گسترده و عميق است.
ب: رشته آثار تاريخى، گرچه در سابق در كتابهاى تاريخ مكه و مدينه بوده، در سالهاى اخير به عنوان يك رشته علمى مستقل مطرح شده و آثار پژوهشى قابل ملاحظه‌اى در كشورهاى مختلف در اين باره نوشته شده است. كتاب حاضر را از اين زاويه بايد مورد ملاحظه قرار داد با اين تأكيد كه اثرى است همگانى كه بر پايه متون تخصصى و تحقيقات شخصى به نگارش درآمده است.
ج: راه حج يا آثارى كه درباره طرق حج نوشته شده است. نگارش در اين موضوع از قرن دوم و سوم آغاز شده و تا زمانى كه راه حج زمينى بوده، آثار فراوانى در ادبيات عربى، تركى و فارسى در اين زمينه به نگارش درآمده است.
د: سفرنامه نويسى، در اين زمينه آثار فراوانى از قرون پنجم و ششم به بعد در