86چشم ظاهرى قابل مشاهده نيست ... و ما در اين طواف خود را به قدر امكان با فرشتگان مقرب شبيه مى‌سازيم كه « مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ فَهُوَ مِنهُم »؛ «هر كس شبيه به قومى شود از آن قوم مى‌گردد». ¹

4. فلسفه هفت شوط طواف

يكى از نكاتى كه بايد به آن بينديشيم فلسفه و راز و رمز عدد هفت، در بسيارى از اعمال و مناسك حج است. زيرا طواف دور خانه خدا هفت دور است و ميان صفا و مروه، بايد هفت دور سعى كرد و به هر جمره‌اى بايد هفت سنگ زده شود. اگر كسى گرفتار اخلال در حج شود، بايد پس از بازگشت به وطن هفت روز، روزه بگيرد ²، و اركان حج نيز هفت چيز معرفى شده است. هم‌چنين محرمات احرام، به طور كلى هفت چيز شمرده شده است. ³ از اين رو، اين پرسش مطرح است كه فلسفه و راز عدد هفت (هفت شوط) در طواف چيست؟

بر اساس روايات، تعيين هفت شوط در طواف، همراه با حكمتى است كه خداوند متعال در آن قرار داده است. چنان‌كه ابوحمزه ثمالى روايت كرده: «از امام زين‌العابدين(ع) پرسيدم علت اينكه طواف، هفت دور تعيين شده است چيست؟» امام(ع) فرمود:

لاَنَّ اللهَ تَبارَكَ وَ تَعالي قالَ: لِلملائكة: (إِنِّي جٰاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً) فَرُدُّوا عَلَي اللهِ تَبارَكَ وَ تَعالي وَ قالُوا: (أَ تَجْعَلُ فِيهٰا مَنْ يُفْسِدُ فِيهٰا وَ يَسْفِكُ الدِّمٰاءَ) قال اللهُ: (إِنِّي أَعْلَمُ مٰا لاٰ تَعْلَمُونَ).

خداوند به فرشتگان فرمود: من در روى زمين، جانشين و حاكمى قرار خواهم داد. آنان گفتند: آيا كسى را در زمين قرار مى‌دهى كه فساد و خون‌ريزى مى‌كند؟ پروردگار متعال فرمود: من حقايقى را مى‌دانم كه شما نمى‌دانيد.

آن‌گاه خداوند كه هيچ‌گاه فرشتگان را از نور خود محروم نمى‌كرد، هفت هزار سال