54قبله‌گاه مردم براى نماز، ذبح حيوانات و دفن اموات مى‌باشد؛ زيرا مسلمانان، در هر شبانه‌روز پنج بار به طرف كعبه معظّمه نماز مى‌گزارند و اموات خود را به سوى آن دفن كرده، قربانى‌هاى خود را به سوى آن ذبح مى‌نمايند. در ايام حج، مسلمانان سراسر جهان، با انجام مناسك باشكوه حج، در كنار خانه خدا تجمع كرده، امّت واحدى را تشكيل مى‌دهند و منافع مادّى و معنوى نيز عايد آنان مى‌گردد. از اين رو، مى‌توان گفت: خانه كعبه مايه قوام و قيام انسان‌هاست. ¹

2. جايگاه حج از منظر روايات

در اين بخش نيز از جهات گوناگون به جايگاه حج خواهيم پرداخت.

الف) برترى حج، بر اعمال ديگر

يك - برترى حج، بر صدقه

اول - عبد الرحمن بن ابى عبدالله روايت كرده است:

قُلتُ لاَبي عَبدالله(ع) انَّ ناساً مِن هؤُلاءِ القَصّاص يَقُولُون: اذا حَجَّ رَجُلٌ حَجَّةً ثُمَّ تَصَدَّقَ وَ وَصَلَ كانَ خَيراً لَه، فَقالَ: كَذَبُوا لَو فَعَلَ هذَا النّاسُ لعََطَّلَ هذَا البيت (جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرٰامَ قِيٰاماً لِلنّٰاسِ). ²

به امام صادق(ع) عرض كردم: برخى از قصه‌پردازان مى‌گويند: هر گاه كسى يك بار حج رود، سپس [به جاى دوبار حج كردن] صدقه بدهد و صله رحم انجام دهد، برايش بهتر است. حضرت فرمود: دروغ گفته‌اند؛ اگر مردم، چنين كنند، حج تعطيل مى‌شود. خداى تعالى اين خانه را مايه قوام، برپايى و استوارى براى مردم قرار داده است.

دوم - آن حضرت در حديثى ديگر فرمود:

حَجَّةٌ خَيرٌ مِن بَيتٍ مَملُوءٍ ذَهَباً يُتَصَدَّقُ بِهِ حَتّي يَفني. ³

يك نوبت حج [كردن] بهتر است از خانه‌اى پر از طلا [زر] كه آن را به طور كامل صدقه بدهد.

سوم - ابراهيم بن ميمون روايت كرده است كه به امام صادق(ع) عرض كردم: