53
(إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ) (آلعمران: 96)
نخستين خانهاى كه براى مردم [و نيايش خداوند] قرار داده شد، در سرزمين مكه است كه پر بركت و مايه هدايت جهانيان است.
از اين رو، در روايات آمده است كه اگر كسى خانه خدا را زيارت كند و قصد هر چيزى از دنيا و آخرت را داشته باشد، به آن مىرسد. 1
نيز در آيات ديگر، خداوند خانه كعبه را خانه امن معرفى كرده و مىفرمايد:
(وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثٰابَةً لِلنّٰاسِ وَ أَمْناً...) (بقره: 125)
[به خاطر بياوريد] هنگامى كه خانه كعبه را محل بازگشت و مركز امن براى مردم قرار داديم.
از اين رو، در دوران جاهليت اگر كسى با قاتل پدر و فرزندش در حرم، برخورد مىكرد، به او دست درازى نمىكرد 2 و نيز اگر شخصى، جنايت كند و به خانه خدا پناه ببرد، مادامى كه در حرم قرار دارد، حدّ بر او جارى نمىشود، اما او را از نظر آب و غذا و خريد و فروش در مضيقه قرار مىدهند تا از حرم خارج گردد و چنين قانونى، مايه قوام شخص است. 3
بنابراين، كعبه (خانه خدا) خانه سازندگى است و موجب سازندگى انسانها در زندگى اجتماعى و فردىشان مىشود و آنان را در يك جهت سوق مىدهد. به همين جهت، كعبه، نقش مهمى در قيام و قوام زندگى انسانها دارد. چنانكه امام صادق(ع) در تفسير آيه: (جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرٰامَ قِيٰاماً لِلنّٰاسِ...) فرموده: « جَعَلَهَا اللهُ لِدينِهم وَ مَعايِشِهِم» 4؛ «خداوند متعال، كعبه را مايه قوام دين و زندگى مردم قرار داده است».
سه -خانه كعبه از اين جهت مايه قوام انسانهاست كه پايه حيات اجتماعى آنان و