17و مردم را دعوت عمومى به حج كن تا پياده و سواره، بر مركبهاى لاغر، از هر راه دور(به سوى خانۀ خدا) بيايند.
در روايتى از امام صادق(ع) نقل شده است:
هنگامى كه ابراهيم چنين دستورى را دريافت داشت، عرض كرد: صداى من به گوش مردم نمىرسد امّا خداوند به او فرمود: « عَلَيكَ الأذانُ وَ عَلَيَّ البَلاغُ »؛ «تو اعلام كن، من به گوش آنان مىرسانم». ابراهيم(ع) بر بالاى سنگى (بنا بر قولى بر محل مقام) 1 قرار گرفت و رو به سوى شرق و غرب عالم كرد و با صداى بلند گفت:
أيها النّاس كتب عليكم الحج الي البيت العتيق فأجيبوا ربكم .
اى مردم؛ حج خانه خدا بر شما واجب شده، دعوت پروردگارتان را اجابت كنيد.
خداوند متعال صداى او را به گوش جهانيان، حتّى كسانى كه در پشت پدران و رحم مادران بودند، رسانيد و آنها در پاسخ « لَبَّيكَ اللّهُمَّ لَبَّيك... » گفتند و تمام كسانى كه از آن روز، تا روز قيامت، حج به جاى مىآورند از كسانى هستند كه در آن روز، دعوت حضرت ابراهيم(ع) را اجابت كردهاند». 2
پس اگر زايران خانه خدا وظيفه دارند كه پس از «احرام»، «لبّيك» بگويند، در واقع تكرار همان «لبّيكهاى تكوينى» است كه در «ميقات» تظاهر مىنمايند. 3
نوشتار حاضر، پژوهشى است كه در پنج بخش با فصول متعدد براى نماياندن جايگاه اين فريضه بزرگ و پر راز و رمز الهى از منظر قرآن و روايات، سامان يافته است. از خداوند مىطلبم تا آن را ذخيره آخرتم نموده، زيارت بيتش و قبر نبى(ص) وآلطاهرينش(ع) را نصيبم نمايد.