33خشك بود و اين خشكى اندك اندك از پيرامون كعبه بر آمد تا به مقدار كنونى گسترش يافت.
4. بلد الأمين: به معناى سرزمين و حرم امن الهى و يكى ديگر از نامهاى مكه است كه خداوند در قرآن از آن ياد نموده و امنيّت و حرمتش را بيان كرده است.
كوههاى مكه عبارتند از: 1. جبلالنُّور \غار حِرا (مهبط وحى)؛ 2. ابوقُبَيسْ يا امين كه برترين كوههاى مكه است و حجرالاسود در آن به امانت بود؛ 3. كوه ثَوْر كه پيامبر(ص) هنگام هجرت به مدينه، همراه ابوبكر سه شبانهروز در آن پنهان شدند؛ 4. الحَجون: كه در دامنه آن قبرستان حجون يا ابوطالب قرار دارد؛ 5. ثَبير: كه از بزرگترين كوههاى مكه است، در نزديكى مِنا؛ 6. قُعَيقُعان: در مقابل كوه ابوقبيس و سمت مروه.
شهر مكه به سبب وجود كوههاى فراوان، داراى درّهها يا شعبهايى است كه در عصر جاهليت و اسلام هر قبيله بهطور مستقل در آن زندگى مىكردند و هر شعبى به نام آن قبيله معروف بود. تعداد شعبها را 25 عدد دانستهاند: مهمترين آنها شعب ابىدُبّ است كه قبرستان ابوطالب در آن قرار داردو ديگرى شعب ابوطالب كه مشركان به مدت سه سال پيامبر و مسلمانان را درآن محاصره اقتصادى كردند.
مساجد تاريخى مكه عبارتند از:
1. مسجد يا زادگاه ختم رسولان محمد بن عبدالله(ص)؛ 2. مسجد الجِنّ؛ 3. مسجدالرّايه؛ 4. مسجد البَيْعَة \مسجد الغنم؛ 5. مسجد شجره؛ 6. مسجد الاِجابه.
گورستان تاريخى مكه، به نامهاى مختلف؛ چون ابوطالب، قريش،