29بنابراين، حديث «هر امر نوظهورى بدعت است» 1 تأويل دارد. در واقع رسول خدا(ص) در صدد بيان اين معناست كه هر امر نوپيداى مخالف با اصول شريعت و ناسازگار با سنت، بدعت [نكوهيده] است.
«حافظ زينالدين بن رجب حنبلى» مىگويد:
مقصود از بدعت، امر نوپيدايى است كه در شريعت اسلام، اصلى ديده نمىشود كه دلالت بر درستى آن داشته باشد؛ اما اگر يكى از اصول شريعت، دلالت بر درستى امرى نوپديد داشته باشد، هرچند واژه بدعت درباره آن به كار مىرود، اما بدعت اصطلاحى و شرعى نيست. 2
«احمد بن حجر هيثمى» كه كتابهاى «الفتاوى الحديثية»، «الفتاوى الفقهية» و «كف الرّعاع» را نگاشته، درباره بدعت مىگويد:
واژه بدعت به معناى امر اختراعى و نوپديد است؛ اما در شرع به معناى امرى است كه برخلاف امر شارع و ادله خاص و عام شرع پديدار گشته است. 3
«شيخ محمد بخيت مطيعى» مىگويد:
بدعت شرعى عبارت است از امرى كه در آن، گمراهى است و نكوهش شده است. بدعت به معناى لغوى آن است كه از بدعت شرعى عامتر است؛ زيرا بدعت شرعى يكى از اقسام بدعت است. 4