٢٢ خواهد ديد كه اختلاف پس از من بسيار خواهد شد. بر شما باد كه به سنّت من (و سنّت خلفاى راشدين عمل نماييد) و بر عمل به آن استقامت ورزيد. زنهار از امور نوظهور [در دين]؛ زيرا هر امر نوظهورى بدعت، و هر بدعتى گمراهى است.
اين روايت را «ابوداود» و «ترمذى» نقل كرده‌اند. «ترمذى» مى‌گويد: «اين حديث حسن و صحيح است».
«بخارى» به نقل از قاسم مى‌آورد: از عايشه شنيدم كه مى‌گفت: رسول خدا(ص) فرمود: «هركس در امر ما چيز نوظهورى بياورد كه جزء امر ما نباشد، باطل است».
علما گفته‌اند بدعتى كه رسول خدا(ص) بيان كرده و ما را از آن برحذر داشته، عبارت است از امر جديدى كه در دين وارد مى‌شود و مخالف اصول دين باشد، يا به اين اصول ارتباطى نداشته و از دايره حدود دين خارج باشد، يا با روح و قواعد دين سازگارى نداشته باشد. به همين دليل درباره بدعت چند شرط را بيان كرده‌اند:
١ . بدعت در دين ايجاد شود؛ يعنى در احكام و عبادات بدعت ايجاد شود، نه در امورى كه از ابزارهاى زندگى و عمل مباح به شمار مى‌آيند. بنابراين، همگان اتفاق‌نظر دارند كه نوآورى‌ها در امور دنيايى، همچون وسايل نقليه، مسكن، شيوه‌هاى بازرگانى، راه‌ها، خدمات عمومى، فعاليت‌هاى مدارس و بنيادهاى علمى و دانشگاه‌ها در فراگيرى دانش، ايجاد تخصص‌هاى مختلف و نيز تأليف، تصنيف و انتشار كتاب و... از شمار بدعت‌هاى ممنوع نيست. اين دانشمندان در اين راستا مى‌گويند: فرمايش آن حضرت كه «هر نوظهورى بدعت و هر بدعتى گمراهى است» سخنى مقيد
