13تا اعماق روح بشر نفوذ مىكنند.
قلب و احساسات بشر را تحت تصرف خويش درمىآورند.
اولياى دين، مردم را با عمل خود تحت تأثير قرار مىدادند.
شما مبلغان دينى مىدانيد كه عموم مردم بويژه نسل جوان، بيشتر به عمل نگاه مىكنند تا محتواى پيامتان.
به همين جهت خداوند متعال در قرآن، مبلغان بدون عمل را مورد نكوهش قرار مىدهد و مىفرمايد: آيا مردم را به نيكى فرمان مىدهيد و خودتان را از ياد بردهايد، در حالى كه كتاب الهى را تلاوت مىكنيدآيا خرد نمىورزيد.
(اتأمرون الناس بالبر و تنسون انفسكم و انتم تتلون الكتاب افلا تعقلون).
در آيه ديگرى از برانگيخته شدن خشم الهى نسبت به كسانى كه سخن مىگويند و بدان جامه عمل نمىپوشانند ياد مىكند.
رسول اكرم(ص) اولين عمل كننده به سخنان خود بود.
اگر تشويق به جهاد مىكرد خود پيشاپيش همه در ميدان بود.
اگر بحث از انفاق و تعاون داشت، خود در اين زمينه نه تنها همگام مردم، بلكه پيشرو مردم بود و اگر بحث از لغو امتيازات طبقاتى داشت، خود به عنوان نمونه با بردگان مىنشست و غذا مىخورد و با اصحاب صفه به گفتوگو مىپرداخت.
خود كار مىكرد و آنگاه مردم را به كار و تلاش فرا مىخواند.
ايشان در حفر خندق به سربازان كمك مىكرد و در هيچ وضع و حالتى از همگامى با امت خوددارى نمىكرد.
7- تبليغ تدريجى
نمىتوان انتظار داشت كه همه مردم به يكباره به انجام نيكىها و ترك بديها مبادرت ورزند.
از اين رو تبليغ دين كه در راستاى تربيت دينى صورت مىگيرد، بايد به تدريج انجام شود، تا مردم طاقت تحمل آن را داشته باشند.
پيامگزاران دينى، همچون طبيبهايى هستند كه مىخواهند بيمارىهاى اخلاقى و فكرى جامعه را مداوا كنند.
پس بايد با حوصله، دقت و تأنى كار خود را انجام دهند و در صدد نباشند يك شبه ره صد ساله را طى كنند.
بايد دانست تبليغ تدريجى رمز موفقيت است و مىتوان از اين طريق بسيارى از مشكلات را حل كرد.
فراموش نكنيم كه موفقيت پيامبر اسلام در سايه تبليغ تدريجىاش به دست آمد.
قرآن كريم هم در طول سالهاى پس از بعثت به تدريج بر حضرت محمد(ص) نازل گرديد تا آن حضرت نيز به تدريج بر مردم قرائت و ابلاغ فرمايد؛ چرا كه زمينه تبليغى خيلى از امور فراهم نبود كه تحريم شرب خمر و ربا از اين نمونه مىباشد.
آن بزرگوار در يك مرحله به صورت انفرادى و غير علنى مردم را به دين دعوت مىنمود.
امام صادق(ع) مىفرمايد: پس از نزول وحى، رسول خدا(ص) سيزده سال در مكه بود كه سه سال آن با دعوت پنهانى گذشت تا آنكه خدا، فرمان علنى دعوت را اعلام فرمود و پيامبر دعوت خود را آشكار كرد.