28ادله قول سوم: مرحوم استاد محمدهادى معرفت در ذيل «شرح تبصره المتعلمين» تاليف آقا ضياء عراقى اينگونه آورده است:

«اينكه بگوئيم عمر جايگاه مقام را تغيير داده و يك سنت جاهلى را احياء كرده است، در حالى كه همه صحابه نيز سكوت كرده اند، امرى غير قابل قبول است. واقعيت اين است كه جايگاه مقام در زمان حاضر، همان جايگاه مقام در زمان حضرت ابراهيم(ع) است كه آن بزرگوار براى شستشوى سرشان پا بر آن گذاشت. آنچه در مورد تغييرات مسجل است اين است كه در زمان جاهليت، جايگاه مقام را به علت ترس از سيل، به مجاورت كعبه تغيير دادند و وضعيت مقام تا زمان فتح مكه توسط حضرت رسول(ص) ملصق به بيت بود؛ تا آنكه آن بزرگوار مقام را به جايگاه اصلى و فعلى خود منتقل نمودند. ¹ سپس مقام در جايگاه خويش بود تا آنكه در سال 17 هجرى سيل(ام نهشل) رخ داد و مقام بر اثر سيل از جايگاه خويش تغيير يافت. خليفه دوم در ماه رجب همان سال به مكه آمده و با پرسش از مردم، مقام را در جايگاه قبلى خويش يعنى جايگاه حضرت ابراهيم(ع) و حضرت رسول قرار داد. پاسخ پرسش امام(ع) به محمد بن مسلم نيز اينگونه توجيه مى‌شود كه: «ان الناس كانوا يطوفون بالبيت و المقام على عهد رسول الله (ص) قبل الفتح و قبل ان يزيحه النبى الى موضعه الاصلى.» ؛ مردم در زمان حضرت رسول و قبل از فتح مكه، خانه خدا و مقام را طواف مى‌كردند (يعنى مقام چسبيده به بيت بوده است) تا آنكه ايشان مقام را به جايگاه اصلى خود منتقل نمودند. و به همين علت نيز امام(ع) فرموده: «والحدّ قبل اليوم و اليوم واحد» ².

تا بدين‌جا سه نظريه پيرامون مكان مقام ابراهيم(ع) در صدر اسلام با اشاره به ادلۀ آنها بيان شد.

لازم به ذكر است كه ما در اين رساله درصدد تعيين نظريۀ صحيح نيستيم لذا از نقد ادلّۀ مذكور صرف‌نظر مى‌كنيم. زيرا همانطور كه قبلاً گفته شد چه جايگاه مقام ابراهيم(ع) در صدر اسلام تغيير يافته باشد و چه تغيير نيافته باشد اين مسئله تأثيرى در حكم «محدودۀ طواف» و حكم «نماز طواف» ندارد.