17براى اولين بار به توسعۀ مسجد پرداخت. وى در سال هفدهم هجرى خانه‌هاى اطراف مسجد را خريده و تخريب كرد آنگاه ديوارى بر گرد آن كشيد و محدودۀ مسجد را مشخص و به وسيلۀ سنگريزه پوشانيد. در دوران خليفۀ سوم و سپس بوسيلۀ عبد اللّٰه بن زبير، عبدالملك بن مروان و وليد، منصور عباسى، مهدى عباسى و نيز در دوران عثمانى‌ها به مساحت مسجدالحرام بطور مرتب افزوده گرديد و تا ابتداى حكومت آل سعود مساحت آن به بيش از 25 هزار متر مربع رسيده بود و هم اكنون مساحت آن به بيش از يكصد هزار متر مربع رسيده است.
حدود مكه و حرم
كسانى كه قصد ورود به مكه معظمه و بيت اللّٰه الحرام را دارند؛ چه ساكن و چه مسافر، حق داخل شدن در اين شهر را بدون بستن احرام ندارند. مكانى كه حاجيان در آن مُحرم مى‌شوند را «ميقات» گويند. در اطراف مكه شش ميقات در نقاط مختلف قرار دارد كه هر يك در مسير حجاج مناطق مختلف اسلامى واقع شده‌اند. اين ميقاتها عبارتند از: