17در كتابهاى فارسى مانند روضة الصفا في سيرة الانبياء والملوك والخلفا، ميرخواند (837 - 903 ه .ق) و حبيب السير فى اخبار افراد بشر خواند مير كه در بين سالهاى 927 تا 930 ه .ق تأليف شده و نيز در نزهة القلوب حمداللّٰه مستوفى (م: 756) مطالبى آمده اما عموم آنها خلاصه و پراكنده است.
ب: سفرنامه‌ها
در سفرنامه‌هاى سيّاحان مسلمان اطلاعات ذيقيمتى در اين بارۀ درج شده همچون: سفرنامه ناصر خسرو قباديانى (م: 438 ه .ق) و رحله ابن جُبير 1 (م: 580) به زبان عربى و رحلۀ ابن بطوطة (م: 756) 2، سفرنامۀ ابن بطوطه به فارسى هم ترجمه شده 3. سفرنامه‌هاى ديگرى هم به زبان فارسى و عربى موجود است كه اكثر آنها بعد از قرن يازدهم هجرى نگاشته شده است. 4
ج: كتابهاى جامع و خاص
مورّخان و مُحدثان از اين لحاظ كه دانستن روش زندگى و سيره پيامبر و ياران و امامان معصوم، بسيار مُهمّ بوده و أسوۀ حسنه محسوب مى‌شده است توجّهى خاصّ به نگارش كتابهاى مستقل سيره و تراجم و اخبار شهرهاى اسلامى نشان داده‌اند. اين كار سترگ در نيمه قرن دوّم هجرى آغاز شد 5، و در كنار كتابهاى سيره نخست به حرمين شريفين پرداخته شد، اهميّت و ذكر آثار و مقابر همراه با تاريخ سياسى، اجتماعى، دينى، چگونگى زندگانى پيامبر اكرم اصحاب و ياران، تابعين و محدّثان، فقها و متكلّمان و دانشمندان درج گرديد. تاريخ مكه از حسن بصرى (م: 110 ه .ق) و تاريخ مكّه الازرقى (م: 244 ه .ق) از اين گونه كتابها محسوب مى‌شوند. بعدها در كنار كتابهاى مربوط به مكّه و مدينه، به شهرهاى ديگر نيز توجه شد مانند كتاب فتوح مصر از ابن