38به گفتۀ ياقوت حموى در «معجم البلدان»، همانا «حائر، قبر امام حسين بن على(ع)است». سپس به گفتۀ خود، اضافه مى‌كند كه: «مردم، هنگامى كه شهر كربلا را در نظر مى‌گيرند، به آن حير مى‌گويند، بدون اينكه چيزى بر آن بيفزايند».
بنابراين، ياقوت حموى، ميان حائر و حير فرق مى‌گذارد؛ به اين صورت كه اولى (حائر) اخصّ است و بر قبر امام حسين(ع) و پيرامون آن اطلاق مى‌شود؛ در حالى كه دومى (حير) نام شهر كربلاست و البته ديدگاه ياقوت، درست است؛ با اين تفاوت كه نقل طبرى - همان‌گونه كه قبلاً بدان اشاره شد - دلالتى بر تفاوت ميان دو اسم حائر و حير ندارد.
صاحب «مصباح» نيز در كتاب خود از حدّ مشهور، تجاوز نكرده و گفته است: «حائر، مشهور است؛ گفته‌اند، علّت نام‌گذارى حائر، اين است كه آب در آن سرگردان مى‌شود؛ يعنى به دور خود مى‌گردد». 1ملاحظه مى‌شود كه فرهنگ «لسان العرب»، پس از تشريح كلمۀ حائر و نقل وجوه مختلفى كه مورّخين و جغرافى‌دانان، راجع به آن گفته‌اند، مى‌نويسد:
و حائر، كربلاست و به يكى از وجوهى كه لغت‌شناسان در معنى حائر ذكر كرده‌اند، حائر ناميده شده است؛ مثل اينكه محلّ جمع شدن آب، مى‌باشد يا حوضى است كه در مسير آب باران قرار دارد.
او به همين اندازه بسنده كرده و در توجيه نام‌گذارى كربلا به اين نام، حتّى يك گام ديگر جلو نرفته و اين مسئله را با همۀ پيچيدگى و ابهامى كه دارد، رها كرده است.
شبيه به عبارت لسان العرب در غموض و ابهام، عبارتى است كه در صحاح اللغۀ