26و آزادگى در دنيا وجود دارند، كربلا چنين خواهد بود. با اينكه كربلا چنين قداستى دارد و از جايگاه بلند تاريخى برخوردار است و علاوه بر اين، از مراكز بزرگ دينى - اسلامى به شمار مىرود كه سالانه، حدود يك ميليون نفر از ملّتها و نژادهاى مختلف، براى عبرت و تذكار آن را زيارت مىكنند، با اين همه، كربلا و نشانههاى گذشته و حال آن در طول تاريخ، دستخوش اوضاع و احوال و رويدادهاى فراوانى قرار گرفته است. گرچه از تاريخ آن، جز مقدار اندك و ناچيزى كه در بعضى كتابها به طور ضمنى يا به صورت پاورقى درج شده، مطلب قابل توجّهى به ثبت نرسيده و نزديك است اين تاريخ بزرگ، به فراموشى سپرده شود.
از همۀ اينها گذشته، شئون عمومى كربلا، مورد چارهانديشى كافى قرار نگرفته است. چه اينكه در طول قرون گذشته، انگيزهاى براى گردآورى و پردازش اوضاع و احوال گوناگون آن در يك مجموعه، وجود نداشته تا خواننده را از گذشته و حال آن هر چند به طور مختصر، آگاه سازد. اين كمبود آشكار در تاريخ اين شهر مقدّس اسلامى طىّ سالهاى اخير، ما را بر آن داشت تا به اندازۀ توانمان، به جبران اين كمبود بپردازيم و مطالب تاريخى پراكنده اين شهر را از لابهلاى بعضى از كتابهاى خطى و كمياب و يا كتابهاى چاپ و منتشر شده، گردآورى نماييم و كتاب حاضر را به عنوان كمترين كار مورد نياز، پديد آوريم.
خواسته توأم با اصرار گروهى از فرهنگيان، بهترين مشوّق ما در تدوين و انتشار اين كتاب بوده است، بدون اينكه در اينجا، سختىهاى فراوان جستوجو، تجزيه و تحليل و آرايش و پيرايش مطالب كه پيش روى محقّق است از يك طرف و از سوى ديگر، چيره شدن بر اين سختىها را مورد اشاره قرار دهيم؛ جز يادآورى اين نكته كه مداومت، كار و تلاش بىوقفه در تحقيق و تتبّع، رسيدن به هدف را تا حدودى تضمين مىكنند.