71بى‌محابا بر آنها بتازد، مسلماً چنين نگارشى بر خلاف عقل و خرد بوده و جامعۀ علمى آن را نمى‌پذيرد.
ما نبايد از بررسى تاريخ گذشتگان بهراسيم. اگر واقعاً گذشتگان ما سلف صالح بوده‌اند،قلم به بيان فضايل آنها خواهد پرداخت، نه معايب آنها؛ امّا اگر پيشيينيان ما سلف ناصالح بوده‌اند، مسلماً نوك قلم رفتار ناشايست آنها را نشانه خواهد گرفت.
ما از همۀ اين‌ها صرف نظر مى‌كنيم. اگر واقعاً بحث‌هاى تاريخى نتيجه‌اى جز تفرقه و دو دستگى ندارد، پس چرا جناب عالى و هم فكرانتان اين همه بحث‌هاى تاريخى مطرح كرده‌ايد و بر اختلاف دامن زده‌ايد؟ برخى از كتاب‌هايى كه با تقريظ و مقدمۀ جناب عالى منتشر شده‌اند، به جز بحث‌هاى تاريخى يك جانبه، مطلب ديگرى در بر ندارد. 1