51گروه‌هاى مختلف سياسى، اجتماعى، فرهنگى و مذهبى در كشورهاى اسلامى در قالب تشكل‌هاى مختلف همانند احزاب، سازمان‌هاى سياسى - نظامى، NGO و غيره به چشم مى‌خورند. جمهورى اسلامى ايران مى‌تواند در قالب ديپلماسى نرم يا ديپلماسى عمومى ( Public Diplomacy) با آن‌ها در ارتباط قرار گيرد و اهداف و منافع ملى خود را علاوه بر شيوه‌هاى كلاسيك يعنى روابط بين‌الدولى و ديپلماسى رسمى، از اين كانال‌ها نيز پيگيرى نمايد. البته در بحث حاضر، امكان بررسى تمامى آن‌ها وجود ندارد و به ناچار روى مهم‌ترين و اثرگذارترين اين گروه‌ها بحث خواهيم كرد. در اين بعد، گروه‌ها و احزاب مهم جهان اسلام به دو دستۀ كلى قابل تقسيم هستند:
الف - گروه‌ها و احزاب اسلام گرا (مذهبى)؛
ب - گروه‌ها و احزاب غير آن.
به جهت تناسب موضوع، بحث ما در مورد دسته نخست است و در اين ميان نيز دو گروه قابل شناسايى است:
آن دسته از سازمان‌هاى اسلامى كه داراى رابطۀ تعريف شده‌اى با جمهورى اسلامى ايران هستند. به عنوان مثال مى‌توان از حزب الله لبنان و حماس يا جهاد اسلامى در فلسطين اشغالى نام برد.
از آن جا كه در كتاب حاضر، موضوع حزب‌الله در مبحث لبنان و موضوع گروه‌هاى فلسطينى در مبحث فلسطين مورد توجه قرار گرفته‌اند، در اين جا اشاره‌اى اجمالى درباره حزب‌الله خواهد شد.
گروه‌هايى كه چنين رابطۀ تعريف شده‌اى ندارند و در اين بخش نيز