105«نفرين خداوند بر يهود و نصارى باد؛ زيرا آنان قبرهاى پيامبرانشان را مسجد قرار دادهاند.»
و ابن عبّاس گفته است: «رسول خدا لعنت كرده زنانى را كه قبرها را زيارت كنند و كسانى را كه بر قبرها مساجد مىسازند و در كنار آنها چراغهايى مىافروزند.» 1در اين روايات، سازندگان مسجد بر روى قبرها به عنوان «مغضوب \مورد خشم» و «ملعون \نفرين شده» و «شرار الناس \ بدترين مردم» در نزد خداوند و رسولش معرّفى شدهاند و اين دلالت دارد بر اينكه ساختن مسجد بر روى قبور حرام است.
پاسخ شبهه
پاسخ اوّل
در اينجا بايد جملۀ «اتّخذوا قبور أنبيائهم مساجد» از نظر مفهومى مورد بررسى قرار گيرد.
اين جمله به دو صورت ممكن است معنا شود:
1. يهوديان و نصارى بر روى قبور يا در كنار قبور پيامبرانشان مسجد مىساختند و در آنجا به سمت قبلۀ اصلى و در برابر خداوند يكتا سجده مىنمودند؛ بنابر اين روايات دلالت دارد بر اينكه نبايد در روى قبر و يا كنار قبر مسجد ساخت.
2. يهوديان و نصارى قبر پيامبرانشان را قبله قرار مىدادند و در برابر آنها سجده مىكردند؛ مانند بتپرستان كه در برابر بتهاى چوبى و سنگى سجده مىنمودند. از اين رو روايات، سجدۀ شركآميز و پرستش قبور انبيا و اوليا را مورد نكوهش قرار مىدهد، نه ساختن مسجد بر روى قبور و يا در كنار قبور را.
بىشكّ مراد از جملۀ مذكور، معناى دوم است. و شواهد و قرائن گوناگونى در