39 ابن ابى‌طالب [ عليه السلام ] شنيدم كه گفت: فرزندان ذكور اسماعيل دوازده تن هستند و مادرشان دختر حارث بن مضاض بن عمرو جُرهُمى است. بزرگترين فرزند اسماعيل نابت و پس از آن عبارتند از قيدر، ذيل، منشا، مسمع، دومها، ناس، ادد، صيبا، مصور، تيش و قيدم. و اسماعيل يك‌صد و سى سال عمر كرد و خداوند از نسل نابت و قيدار، عرب را به وجود آورد و در نواحى مختلف پراكنده ساخت.

از آنچه گفتيم، روشن شد كه در مورد نام فرزندان اسماعيل، اختلاف است.

از جمله اين كه «منشا» به‌جاى «منشى» و «مسماع» به‌جاى «مسمع» و «دوما» به‌جاى «دما» و «تيمن» به‌جاى طيما و «فيعش» به‌جاى تيش آمده است. به نظر مى‌رسد اين اختلاف‌ها، از دخل و تصرف ناقلان به‌هنگام نقل از كتاب‌هاى مربوط سرچشمه گرفته است.

اما در مورد نام‌هايى كه در كتب سيره وجود دارد، در برخى از نسخه‌ها، شكل آنها درست ضبط شده و نام‌هايى را كه آوردم، از روى نسخه‌هايى مورد اعتماد سيره نقل شده است. سُهيلى به ضبط برخى از آنها پرداخته و معناى برخى را نيز روشن ساخته و جاهايى را كه همنام آنهاست يادآور شده است. و در اينجا سخنانِ سهيلى را نقل مى‌كنيم:

در مورد فرزندان اسماعيل آمده است: ظيما - كه دار قطنى آن را با ظاء و ميم قيد كرده و گويا از ظيماء گرفته شده و ظما به معناى كسى است كه داراى لبهاى سبزه‌گون است - و دِمّا هم آمده و در آثار «بكرى» ديده‌ام كه «دومةالجندل» را به دوما فرزند اسماعيل شناخته‌اند و گويا او در آنجا اقامت گزيده بود و چه‌بسا دمّا تغيير يافتۀ همين نام است و يادآور شده كه «طور» را به نام قطور بن اسماعيل ناميده‌اند كه اگر اين سخن درست باشد، ممكن است ياء آن حذف شده باشد. و اما آنچه مفسران دربارۀ طور مى‌گويند، اين است كه «طور» كوهى است كه در آن گياهى روييده باشد و اگر در كوهى، گياه و درختى نروييده باشد آن را طور نمى‌گويند. و اما نام قيدر را به «صاحب شتر» معنى مى‌كنند؛ چرا كه او صاحب اشتران اسماعيل بوده است. ¹